نویسنده: صمصام صانعی
شبدر گونه‌های مختلفی دارد و تمام گونه‌ها دارای خواص دارویی می‌باشند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها به نام شبدر گل قرمز اشاره شده است.

نام علمی:

Trifolium pratense L.، نام فرانسه Trefle rouge و نام انگلیسی آن Red clover می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، شبدر، سه برگ آبی، شودر، شبدر چمنی، نفل الماء، شبذر و قُرط نامیده شده است.

تیره گیاه:

پروانه واران Leguminosae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی با عمری تقریباً 7 سال و در آب و هوای گرم و خشک عمر آن به یک الی دو سال هم ممکن است کاهش پیدا کند، ارتفاع آن حدود 40 سانتی‌متر و برگ‌های آن سبز مرکب، سه برگچه‌ای، دراز و بیضی شکل هستند. گل‌های آن به صورت گل‌آذین، کروی شکل، قرمز رنگ در بعضی موارد ارغوانی و شامل تعداد زیادی گل‌های کوچک می‌باشند.  

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و تر می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

در سراسر اروپا و آسیا و در ایران نیز در اغلب استان‌ها کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمایی و مواد موجود در شبدر:

آرسنیک، اسید سیانیدریک، گلوکوزید تریفولیانول و ویتامین‌های E و K در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ و دانه. در ضمن گلهای گیاه نیز دارای خواص دارویی می‌باشند.

نحوه مصرف:

معمولاً دانه، گل و برگ را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند. از برگ‌های تازه شبدر نیز به صورت خوراکی استفاده می‌شود.

خواص درمانی:

ضد یرقان و جلوگیری کننده از بیماری‌های قلبی بخصوص تشکیل آمبولی‌ها، تصفیه کننده خون و صفرابر، تقویت کننده نیروی جنسی و اشتهاآور، خواب‌آور و ضد تشنج، برطرف کننده عفونت‌های سینه و ضد استسقاء، مسکن دردهای عمومی بدن و ضد آسم، ضد سرطان بخصوص (سرطان‌های گلو، سینه، تخمدان، غدد لنفاوی و معده) و برای تصلب شرائین مفید می‌باشد.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف شبدر به دلیل داشتن اسید سیانیدریک مضر است و سبب ایجاد ناراحتی‌هایی در حس بینایی کرده و چشم را نسبت به نور حساس می‌کند.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.